Aanleiding
Vanuit frustratie en verwondering over complexe innovatieprocessen bundelden twintig innovatieleiders uit een viertal hogescholen hun krachten en organiseerden voor zichzelf een leergang Onderwijsinnovatie. Dit traject vormde de basis voor een leer- en onderzoeksgemeenschap voor veranderaars in het onderwijs: het Kennisplatform Onderwijsinnovatie. Inmiddels is het netwerk uitgegroeid tot een samenwerking van negen hogescholen en is de vijfde jaargang met veranderaars van start gegaan.
Doel van de leergang is: 1) meer inzicht krijgen in de kenmerken van en de mechanismes in complexe onderwijsinnovaties en 2) uitbreiden van het repertoire van de veranderaars.
Instellingen
Contactpersonen
Remco Coppoolse (Hogeschool Utrecht)
Rene van der Burgt (Avans Hogeschool)
Lida van Stralen (Inholland Hogeschool)
Corrie Sinia (NHL Stenden Hogeschool)
Josine Cats (Hogeschool Rotterdam)
Janine Haenen (Haagse Hogeschool)
Ellen Kloet (Hogeschool Windesheim)
Hanneke Klaaijsen (Hogeschool ArtEZ)
Hoe leren docenten?
De leergang is gestoeld op gedachtegoed over hoe leernetwerken kunnen helpen in het leren van onderwijsprofessionals (zie bijvoorbeeld Prenger et al., 2019, 2021; Trust et al. 2016) bestaat uit vier keer een tweedaagse, steeds op een andere hogeschool. De deelnemers geven op basis van de leervragen zelf vorm aan de leergang en maken keuzes in de thema’s die aan de orde komen. De bijeenkomsten worden dichtbij de innovatiepraktijken georganiseerd, waardoor je bij verschillende hogescholen ‘een kijkje in de keuken’ krijgt.
Resultaat:
- Vier leergangen met meer dan honderd deelnemers;
- Er is een netwerk ontstaan waarin deelnemers met elkaar blijven leren;
- Uitwisseling over onderwijsinnovaties vindt plaats tussen hogescholen;
- Veranderkennis wordt lokaal verder verspreid.
Lessons Learned
Een van de repeterende thema’s is de realisatie van dit intensieve leertraject. Voorafgaand aan de eerste verkenning dreigde een ingewikkeld spel te ontstaan over middelen. Met de leergang waren we een intensief gezamenlijk traject voornemens, en er waren aanvankelijk geen middelen beschikbaar. Echter, door roulerende gastheerschap met gesloten beurzen konden we die barrière in de kiem smoren. Nu het aantal deelnemende hogescholen blijft groeien is de nieuwe uitdaging om de intieme en veilige sfeer te behouden, met ruimte voor onzekerheden en diepgaand leren.
In de volgende fase onderzoeken we hoe we tegemoet kunnen komen aan de groeiende belangstelling vanuit hogescholen, maar ook uit mbo-scholen en universiteiten. We zetten in op onderzoek om de rijke leeropbrengsten uit het Kennisplatform over de mechanismes, paradoxen en patronen in complexe onderwijsinnovaties, en het handelingsrepertoire van veranderaars dat we steeds beter in kaart krijgen, verder te expliciteren en te delen.
Bronnen
Prenger, R., Poortman, C. L., & Handelzalts, A. (2019). The Effects of Networked Professional Learning Communities. Journal of Teacher Education, 70(5), 441–452. https://doi.org/10.1177/0022487117753574
Prenger, R., Poortman, C. L., & Handelzalts, A. (2021). Professional learning networks: From teacher learning to school improvement? In Journal of Educational Change (Vol. 22, Issue 1). Springer Netherlands. https://doi.org/10.1007/s10833-020-09383-2
Trust, T., Krutka, D. G., & Carpenter, J. P. (2016). “Together we are better”: Professional learning networks for teachers. Computers and Education, 102, 15–34. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2016.06.007